سعید شعرباف تبریزی

دو الزام مهم دیگر در دولت و مدیریت اجرایی

تامل و تمرکز امکانات و توجه بر چند هدف کلیدی و پیشران در هر حوزه تخصصی به جای ذکر اهداف متعدد و کم اثر یکی از بدیهی ترین و در عین حال کلیدی ترین رویکردهای مدیریتی و برنامه ای برای تحقق پذیر شدن یک برنامه تحولی است.

شاید باور نکنید اما ایجاد سازوکارهای مردم بنیاد در اجرایی شدن و نظارت بر اجرای صحیح و سریع معجزه می‌کند.

تعارض یا معامله؛ مساله این است!
.
بی شک همه کسانی که سابقه فعالیتهای اجرایی سطوح میانی و کلان را دارند به این نکته اذعان می کنند که در ساختار قدرت تعریف شده در قانون اساسی ما؛ اساسا بدون تعریف بازی های برد-برد با ذی نفعان و سایر قوای موثر در اجرای برنامه های عمومی؛ بسیاری از برنامه های خوب جلو نمی رود. به زبان ساده تر؛ یکی از مهم‌ترین الزامات اجرایی شدن برنامه های خوب و تحقق پذیر در این نکته نهفته است که مدیر (در اینجا رئیس جمهور) چگونه می تواند با سایر قوا و نهادهای خارج از مجموعه مدیریت خود (در اینجا دولت) ارتباط کاری هم افزا پیدا کند.

در مقیاس ریاست جمهوری؛ ارتباط موثر و هم افزا با رهبر انقلاب بعنوان کلان سیاستگذار حرکت اجرایی کشور؛ با مجلس به عنوان برنامه ریز و ناظر بر دولت؛ با قوه قضائیه با مجمع تشخیص مصلحت نظام با مجموعه نیروهای اطلاعاتی و شورای عالی امنیت ملی و چندین و چند کلان بازیگر بزرگ مقیاس ملی شرط بسیار مهمی برای اجرایی شدن برنامه های خوب در سطح کشور است. (همین داستان را در سطوح دیگر برای تعاملات استاندار با وزیر با شهردار با شورای شهر و غیره هم داریم که یکی از شروط موفقیت در اجرای سیاست های دولت های محلی هم هست)

واقعا برای شهید رئیسی سخت نبود که همچون برخی از روسای جمهور اسبق ایران برای قوای دیگر و برخی از مهم‌ترین بازیگران عرصه سیاسی شاخ و شانه در فضای عمومی بکشد و به جای حل مساله با تعامل و عقلانیت؛ مدام از این جیب و آن جیب لیست افشاگری خارج کند؟! یا مثل برخی دیگر؛ در عمل به بهانه تعامل؛ انواع و اقسام بده بستان های مستعد فساد و حیف و میل های کلان را با اصحاب قدرت برنامه ریزی کند و نفع عمومی را قربانی منافع برخی خواص کند؟! قطعا می توانست؛ اما او مدبرانه راه میانه را انتخاب کرد. تعامل و صبر و گفتگو و گفتگو و گفتگو…..

اینکه مدیر کلان یک مجموعه به این بلوغ برسد که برای اجرایی شدن اقداماتش باید با همه ظرفیت ها و فرصت ها حتی آنهایی که می خواهند سر به تن او نباشد! هم کار کند و در عین حفظ خط قرمزهایش از هر پیشنهاد و راهی برای جلو رفتن کار استقبال کند واقعا نعمت بزرگی است.

شاخصهای_انتخاب#

.
برای اینکه یک برنامه دقیق و تحقق پذیر بتواند اجرایی شود چه عناصری لازم است؟ به زبان ساده تر، وقتی می گوییم یک مدیر اجرایی آنهم در مقیاس ریاست جمهوری از چه سخن می گوییم؟

خیلی کوتاه از سرمایه انسانی و نیروی تحول خواه بعنوان مهم‌ترین شرط اجرایی شدن اقدامات یک مدیر کلان سخن گفته ام. چند نکته دیگر هم‌ باقی مانده که در روزهای آینده باز هم با هم مباحثه خواهیم داشت.

@dr_shaarbaf

.

برنامه خوب لزوما برنامه ای با جهتگیریهای درست و مبتنی بر مبانی و نیازهای کشور نیست! برنامه خوب برنامه ای است که اساسا در سطح اجرایی شدن و تحقق نوشته شده باشد. به زبان ساده تر؛ طرح و برنامه ای که از کلیات انتزاعی و مباحث نظری عبور کرده باشد و بتواند در یک بازه کوتاه مدت و میان مدت قابلیت اجرایی شدن روی زمین را داشته باشد.

همه حرف‌ها و گفتمان ها و شعارهای زیبای ما در عمل باید به برنامه های میانی و برنامه های میانی به برنامه اقدام های کوتاه مدت برای اثرگذاری تبدیل شوند واگر نه چیزی از برنامه عاید مردم نمی‌شود.

شروط زیادی برای تحقق پذیری یک برنامه می توان ذکر کرد که در بخش‌های بعدی به بخشی از این شروط در گام اجرا اشاره خواهیم کرد اما مهم‌ترین شرط آن در واقعیت میدانی مدیریت در جمهوری اسلامی؛ حضور حلقه های متخصصین داخل ساختار در نگارش برنامه است؛ یعنی طراحی برنامه توسط کسانی که سال‌ها خاک اجرا و درگیری با بروکراسی های اداری را خورده اند و می دانند چگونه می توان از حرفهای انتزاعی فاصله گرفت و راههای میان بر و سریع را برای عملیاتی شدن یک طرح فراهم کرد.

به دو الزام اصلی طرح و برنامه خوب در مقیاس رئیس جمهوری، خیلی خلاصه اشاره شد. پس‌ از این، کمی در مورد الزامات اجرا و اقدام در مقیاس ریاست جمهوری سخن خواهیم گفت.

#شاخصهای_انتخاب

@dr_shaarbaf

.
.
کلماتی مثل برنامه؛ راهبرد؛ طراحی و مشابه آن آنقدر توسط سیاسیون در ادوار مختلف دستمالی شده اند که واقعا نوشتن در مورد آن هم سخت شده است!

نقش برنامه واقعی! (با تاکید بر واقعی بودن) از جهاتی مثل مفهوم جهت در یک حرکت جهت دار است. نمی شود برای رفتن از مشهد به تهران جهادی! پا را روی پدال گاز فشرد و بدون چک کردن مداوم جهت درست؛ سفر را به سلامت تمام کرد؛ یا ماشین و مسافران را به دره میکشانید یا با یک اشتباه راهبردی بر سر یک دوراهی یا سه راهی سرنوشت ساز؛ به جای تهران سر از کویر لوت در می آورید.

تمام ادعاها و آرمانهایی که ما مدیران در دوران انتخاب شدن از آن سخن می گوییم از طرفدار محرومان بودن تا آزادی های مدنی تا مقابله با فیلترینگ تا رشد تولید تا کاهش تورم و دهها همچون آن؛ باید بصورت مشخص و موثری در برنامه واقعی حرکت خود را نشان دهد. اگر ادعا می کنیم جهادی هستیم باید اثر این روحیه را در نوع راه حل ها و مساله حل کردن هایی که در برنامه بصورت جهادی تعبیر کرده ایم هم دیده شود؛ واگر نه پیراهن خاکی پوشیدن و از صبح تا شب خود را در وسط میدان نمایش دادن لزوما معنای تفکر جهادی نمیدهد و قس علی هذا برای سایر ادعاها.

در دورانی زندگی می کنیم که با چند سفارش به بنگاههای تولید برنامه! و اندیشکده های پر زرق و برق براحتی می‌شود در کوتاه مدت به یک برنامه رسید! با اینفوگرافی های جذاب؛ با محتواهای متناسب با علایق روز مخاطبین و رای دهندگان که احتمال رای آوری را افزایش میدهد و با کمی ادا و اطوار رسانه ای که نشان دهد شما از بدنه کارشناسی وزین و پرقدرتی برخوردار هستید و حرفهای خیلی جدیدی برای کشور دارید.

برنامه واقعی اما قابل سفارش دادن نیست؛ نیاز به حرکت رفت و برگشتی بین ترجیحات مدیر و بدنه اجرایی دارد؛ ترجیحات و اولویت‌هایش تعیین شده است و همه حرف‌ها و اهداف خوب را یکجا جمع نکرده است؛ اهل گرفتن تصمیمات سخت است حتی اگر رای آوری را علی الظاهر کاهش دهد؛ بدنبال پیدا کردن نقاط بهینه در میان اهداف خوب اما دارای تعارض است و مدیر و رئیس اجرایی ساختار نیز در فرآیند عمومی آن و جهتگیریهای کلان آن حضور فعال داشته است.

کلیپ پیوست شده به پست را مشاهده بفرمایید. سعی کردم به زبان ساده ای همین مفهوم را توضیح دهم. اگر عمری باشد قبل از اینکه به الزامات بخش اجرایی بپردازم؛ در ادامه موضوعات مربوط به برنامه ریزی؛ در مورد شرط تحقق پذیری و اجرایی بودن یک برنامه هم در پست جداگانه ای صحبت خواهم کرد.

پ.ن: آخر کلیپ کمی خشن تمام شد. قرار نبود برنامه با این قدرت کوبیده شود!!


@dr_shaarbaf

.
چارچوبی برای تحلیل شاخصهای اصلی مدیریتی رئیس جمهوری در ایران

انتخابات سرنوشت سازی برای ایران در پیش داریم و شاید داغ ترین بحث انتخاباتی این روزها در میان نخبگان؛ معرفی شایسته ترین فرد از میان کاندیداها به مردم باشد.

بر مبنای تجربه مدیریتی که داشته ام ( که البته قابل قیاس با سطح ریاست جمهوری نیست اما بدلیل ماهیت چند بعدی و راهبردی آن شاید نکات قابل تاملی در آن یافت شود) و مقتضیات واقعی و عینی مدیریت در جمهوری اسلامی؛ معتقدم باید بصورت دقیق برای خودمان ترسیم کنیم که اولا رئیس جمهور دقیقا چه نوع کاری را باید در این مقطع زمانی برای کشور انجام دهد؟ ثانیا انجام این وظایف دقیقا به چه روحیات و تجربیاتی نیاز دارد؟ و ثالثا کدام یک از کاندیداها بصورت نسبی بیشترین میزان تطابق با این تجربیات و روحیات را دارند؟

در ساده ترین شکل ممکن؛ دو گروه وظیفه مهم بر عهده رئیس جمهور بعنوان یک مدیر کلان گذاشته شده است. گروه اول وظایف ناظر به برنامه ریزی و طراحی (planning) و گروه دوم وظایف ناظر به پیاده سازی و اقدامات اجرایی (implementation). به زبان ساده تر؛ طرح و برنامه خوبی مبنا قرار گیرد و این برنامه خوب؛ خوب و اثر گذار نیز اجرا شود.

یک برنامه ریزی خوب؛ حداقل نیازمند دو دسته شاخص کلان است. دسته اول مربوط می‌شوند به مبانی برنامه و میزان تطابق برنامه با اسناد بالادستی و اهداف میان مدت و بلند مدت ایران و دسته دوم مربوط می‌شوند به میزان تحقق پذیری برنامه. به زبان ساده تر؛ برنامه ای خوب است که اولا مبنا و ریشه عمیق و عالمانه ای داشته باشد و ثانیا امکان اجرایی شدن را دارا باشد و از حد نظریات انتزاعی و کلیات نظری عبور کرده باشد و بتواند نقطه زنی کند.

در بخش اجرا و اقدام نیز؛ حداقل چهار دسته شاخص و معیار کلان نیاز داریم تا بتوانیم ادعا کنیم که یک برنامه تنها روی کاغذ باقی نمی ماند. وجود نیروی انسانی ملتزم و متعهد و پیگیر در اجرای برنامه؛ تعامل برد برد با تمامی ذینفعان برنامه در میدان اجرا؛ وجود نظام و سازوکار دقیق اولویت بندی اقدامات به منظور فرار از تله کارهای اجرایی کم فایده و وجود سازوکار نظارت و پیگیری مردم بنیاد مهم‌ترین شروط اجرایی شدن برنامه های خوب در سطح یک نهاد بزرگ مثل دولت به شمار می روند.

در مجموع شش گروه شاخصهای کلان مرتبط با برنامه ریزی و اقدام از این مدل مفهومی بدست می آید که می بایست مبنای سنجش عیار هر یک از کاندیداها قرار گیرند. به زبان ساده تر؛ رئیس جمهور و کابینه ای موفق تر و اجرایی تر است که بیش از سایرین از این عناصر بهره مند
باشد.

@dr_shaarbaf

🔗مدل مفهومی شاخصهای کلان انتخاب مدیران اجرایی در جمهوری اسلامی (با نگاهی به انتخابات ریاست جمهوری)


📌شرح مدل مفهومی برای شاخصهای اصلی انتخاب یک مدیر اجرایی کلان در سطح ریاست جمهوری
⏬️⏬️⏬️⏬️⏬️⏬️
https://t.center/dr_shaarbaf/1608

📌مشخصات یک برنامه دقیق و اجرایی
⏬️⏬️⏬️⏬️⏬️⏬️⏬️⏬️
https://t.center/dr_shaarbaf/1610

📌مشخصات یک برنامه تحقق پذیر چیست؟
⏬⏬⏬⏬⏬⏬⏬
https://t.center/dr_shaarbaf/1612

📌نقش نیروی انسانی تحول خواه در اجرایی شدن اقدامات کلان
⏬⏬⏬⏬⏬⏬⏬◀️
https://t.center/dr_shaarbaf/1614

📌چگونه تعامل برد برد با قوای درگیر در اجرا کار را آسان می‌کند؟
⏬⏬⏬⏬⏬⏬⏬⏬
https://t.center/dr_shaarbaf/1616

📌نقش سازوکارهای مردمی و توجه به اولویت ها در اجرایی شدن اقدامات
⏬⏬⏬⏬⏬⏬⏬⏬⏬
https://t.center/dr_shaarbaf/1618