بریده‌ها و براده‌ها

#نکته_ها

⭕️بایستگی صراحت و صداقت در زمامداری و حکومت
بخش دوم

على(ع) حكومت خود را با صراحت و صداقت آغاز كرد و تا انجام، بر اين امر پايدار ماند و بدانچه با مردم قرار گذاشته بود عمل کرد. از جمله او معتقد بود كه همه چيز حكومت بايد بر مردم آشكار باشد، جز اسرار جنگ، آن هم به طور موقت، تا زمان آشكار شدنش برسد؛ و اين كه حكومت نبايد هيچ‌گونه ناراستى با مردم بنمايد، هر چند كه در تنگنا قرار گيرد، چنان‌كه وى هرگز امرى را از مردم پنهان نكرد و هيچ‌گونه ناراستى با آنان ننمود. وى مى‌فرمود :

«أَلاَ وَ إِنَّ لَكُمْ عِنْدِي أَلاَّ أَحْتَجِزَ دُونَكُمْ إِلاَّ سِرًّا فِي حَرْبٍ.» (همان، نامه ۵۰)

بدانيد حقّ شما در نزد من آن است كه چيزى را از شما نپوشانم جز راز جنگ [كه از پوشاندن آن ناچارم].

على(ع) در بيان حق چنين صريح و صادق بود، و از مردم خود مى‌خواست كه آنان نيز با او صريح و صادق باشند :

«فَلاَ تُكَلِّمُونِي بِمَا تُكَلَّمُ بِهِ الْجِبَابِرَةُ، وَ لاَ تَتَخَّظُوا مِنِّي بِمَا يُتَحَفَّظُ بِهِ عِنْدَ أَهْلِ الْبَادِرَةِ، وَ لاَ تُخَالِطُونِي بِالْمُصَانَعَة. وَ لاَ تَظَنُّوا بِيَ اسْتِثْقَالاً فِي حَقٍّ قِيلَ لِي، وَ لاَ الْتِمَاسَ إِعْظَامٍ لِنَفْسِي. فَإِنَّهُ مَنِ اسْتَثْقَلَ الْحَقَّ أَنْ يُقَالَ لَهُ أَوِ الْعَدْلَ أَنْ يُعْرَضَ عَلَيْهِ، كَانَ الْعَمَلُ بِهِمَا أَثْقَلَ عَلَيْهِ. فَلاَ تَكُفُّوا عَنْ مَقَالَةٍ بِحَقٍّ أَوْ مَشُورَةٍ بِعَدْلٍ. فَإِنِّي لَسْتُ فِي نَفْسِي بِفَوْقِ أَنْ أُخْطِئَ، وَ لاَ آمَنُ ذلِکَ مِنْ فِعْلِي، إِلاَّ أَنْ يَكْفِيَ اللهُ مِنْ نَفْسِي مَا هُوَ أَمْلَکُ بِهِ مِنِّي.»(همان، خطبه۲۱۶)

آن‌ سان كه با زورگويان و سركشان سخن مى‌گويند، با من سخن مگوييد، و آن محافظه‌كارى‌ها را كه با تيزخويان و مستبدّان روا مى‌دارند، با من روا مداريد، و با من به طور تصنّعى و با سازشكارى آميزش مكنيد. و مبادا گمان كنيد كه شنيدن حق بر من سنگين است، و تصوّر نكنيد كه من خواهان آنم كه مرا بزرگ انگاريد، زيرا هر كس كه شنيدن حق يا عرضه شدن عدالت بر او سنگين بُوَد، عمل به حق و عدالت بر وى سنگين‌تر بُوَد. پس، از گفتن حق، يا مشورت به عدالت و عدالت‌خواهى خوددارى مكنيد، زيرا من خود را بالاتر از آن نمى‌دانم كه خطا نكنم، و خود را ايمن از خطا نمى‌دانم، مگر اين كه خداوند مرا در كار نفس كفايت كند كه او از من بدان توانمندتر است.

امام(ع) از مردم خود خواسته است با او در حكومت به صراحت تمام رفتار كنند؛ بدون سازشكارى و پرده‌پوشى، سخن گويند، معاشرت نمايند، انتقاد كنند، و اعتراض نمايند. امام على(ع) با مردم خود چنين بود، و از آنان مى‌خواست كه همان‌گونه باشند. او مردم را به چيزى نمى‌خواند كه خود بدان عمل نكرده بود، و از چيزى پرهيز نمى‌داد كه خود از آن پرهيز ننموده بود، چنان‌كه در ضمن خطبه‌اى به آنان فرمود :

«أَيُّهَا النَّاسُ، إِنِّي وَ اللهِ مَا أَحُثُّكُمْ عَلَى طَاعَةٍ إِلاَّ وَ أَنَا أَسْبِقُكُمْ إِلَيْهَا؛ وَ لاَ أَنْهَاكُمْ عَنْ مَعْصِيَةٍ إِلاَّ وَ أَتَنَاهَى قَبْلَكُمْ عَنْهَا.» ( همان، خطبه ۱۷۵)

اى مردم! به خدا من شما را به طاعتى برنمى‌انگيزم، جز آن‌كه پيش از شما خود به گزاردنِ آن برمى‌خيزم؛ و شما را از معصيتى بازنمى‌دارم، جز آن‌كه پيش از شما خود از آن دست برمى‌دارم.

حضرت به تمام معنا چنین بود.

#نکته_ها #نهج_البلاغه #حکومت #زمامداری #صراحت #صداقت #سیاست

📍کانال مصطفی دلشاد تهرانی