بریده‌ها و براده‌ها

🔹 از کلژ دو فرانس پاریس تا خانه اندیشمندان تهران

@solati_mehran

✍ مهران صولتی


#اپیزود_اول: حدود پانصد سال از ایجاد کالجی در پایتخت فرانسه که به نماد آزاداندیشی و خردورزی در غرب معروف شده است می گذرد. کلژ دو فرانس در این پنج قرن خانه اندیشمندانی در تراز جهانی مانند فوکو، بوردیو، بارت، و لوی اشتراوس بوده است!

#اپیزود_دوم: حدود دوازده سال پیش خانه اندیشمندان علوم انسانی با هدف فراهم آوردن امکانی برای گردهمایی اندیشمندان حوزه های مختلف علوم انسانی تاسیس و طی این مدت توانست به مکانی برای گفت و گوی اصحاب اندیشه تبدیل شود. این خانه هفته پیش با دستور شهردار تهران تعطیل شد!

از کالجی پانصد ساله که همچنان فعال است تا خانه ای دوازده ساله که تعطیل شده چقدر فاصله وجود دارد؟ شاید این مثال بهترین اشاره  به دو مفهوم جامعه بلند مدت و جامعه کوتاه مدت مورد اشاره همایون کاتوزیان باشد. اما چرا شهرداری تهران نتوانست خانه اندیشمندان را تحمل کند؟

✅ چتر گسترده سیاست: در کشوری که حکومت هیچ حوزه مستقلی را به رسمیت نشناخته و سیاست هیمنه خود را بر عرصه های اقتصاد، فرهنگ، دین و خانواده افکنده است بدیهی است که اندیشمندان هم خود را خانه خراب احساس کنند. در چنین سیستمی سیاست می کوشد که منطق خود (قدرت) را بر منطق حوزه فرهنگ (گفت و گو) تحمیل نموده و آن را کنترل پذیر و تحت انقیاد خود در آورد.

✅ حیات گلخانه ای انقلابی ها: رادیکال های تازه به دوران رسیده که از موهبت حاکمیت یکدست برخوردار شده اند محصول یک حیات گلخانه ای و رانت های مرتبط با آن هستند. برای ایشان هر گونه فضایی که در آن گفت و گوی آزاد در جریان باشد خطری بالقوه محسوب می شود چرا که می تواند منطق سست و شعارزده مدعیات شان را آشکار سازد. اخراج اساتید از دانشگاه، اعزام روحانیان به مدارس، و فیلتر کردن شبکه های مجازی در همین راستا انجام می شود.

✅ بی اعتنایی نسبت به تحولات اجتماعی: جامعه ایران در روزگار تکثر رسانه ها و تنوع سلیقه ها به چنان سطحی از رشد آگاهی ها رسیده است که اقداماتی از این دست فقط موجبات انزجار هر چه بیشتر از عاملان را فراهم می آورد. بی اثر شدن پدیده فیلترینگ، مطالبات انباشته، ناکارآمدی حکومت، جامعه جنبشی، و ریزش چشمگیر هواداران از جمله واقعیت هایی هستند که  اصحاب قدرت همچنان مایل به دیدن آن ها نیستند.

🔹نکته پایانی: در حالی که شهرداری ها در کشورهای توسعه یافته می کوشند تا با پدیدآوردن فضاهای عمومی در خیابان ها و پارک ها امکان مواجهه و گفت و گوی میان شهروندان را هر چه بیشتر فراهم آورند شهرداری تهران تنها چراغ هم اندیشی اصحاب علوم انسانی کشور را خاموش کرده است. زاکانی که پیش از این در مصاحبه ای از رساندن تهران به افق های بی سابقه سخن گفته بود آیا تعطیلی این خانه را هم به لیست دستاوردهای خود خواهد افزود؟!

@solati_mehran

#کلژدوفرانس
#خانه_اندیشمندان
#شهردار_تهران