«خداسازی» روسی و زوال مذهب شیعه اوایل قرن بیستم بهشت ایده‌سازان و ایده‌فروشان بود و خودارضایی ذهنی در میان روشنفکران به اوج رسید. آناتولی لوناخارسکی و همفکرانش که از سوسیالیست‌های روسیه بودند فرقه خداسازی (God-building) را تئوریزه کردند. اینها به جای ضدیت آشکار با ادیان سنتی، به استفاده ابزاری از ادیان عقیده داشتند. یعنی می‌گفتند که ادیان در عواطف و اخلاق و رسوم جامعه اهمیت دارند و لذا باید از ابزار مذاهب برای پیشبرد سوسیالیسم استفاده کرد و نیز باید مناسک مذهبی را اصلاح کرد تا با سوسیالیسم و اهداف انسانی و علمی آن سازگار باشد، یا با تفسیر نوین از نمادها و‌ مناسک آن را باید به خدمت سوسیالیسم گرفت. تاریخ قرن بیستم نشان داد که فرقه خداسازی در همه ادیان نفوذ کرد، اما در ایران شیعه بود که موفقیتی درخشان و‌ کامل داشت، به طوری که ریشه شیعه سنتی زده شد و مذهب جدید با مناسک و نمادها و عقاید جدید جای آن را گرفت، بدون اینکه خیلی از روحانیون کاهل و منفعل ایرانی متوجه شوند. درست است که نفوذ سوسیالیسم در اهل سنت زودتر شروع شد (سید قطب)، اما اهل سنت اکثرا به سنن ظاهری و قواعد اصولی مانند حرمت جان و مال پایبندی ظاهری دارند و دستشان برای اختراع و‌ بدعت آشکار مانند تغییر نماز و حج‌ و‌غیره بسته بود. اما روحانیون شیعه و کلا شیعه ایرانی به سنت تعهد ندارد و اشتهای خوبی برای نوآوری و التقاط دارد، به خصوص اگر دکان را گرم نگاه دارد (برای آخرین موارد بدعت رجوع کنید به جناب وحید خراسانی و تعصب هایش).  مثلا شما در بلاد اهل سنت نمی‌توانید جسد مرده را در فریزر بگذارید تا مردم سه روز دور آن طواف کنند، بعد در یک مراسم زننده یک میلیون به جسد برای تبرک حمله کنند، بعد مقبره دو میلیارد دلاری تجملاتی بسازند و صدای هیچ آخوندی هم در نیاید. نمی توانید تظاهرات سیاسی در مراسم حج راه بیندازید. این قبیل افتخارات منحصر به ایران است. نیز،  مکتب اصالت سانتی‌مانتالیسم و برتری احساسات به سنن و عقل در کل ایرانی ها رواج دارد. این عوامل کار «خداسازان اسلامی» را بسیار راحت کرد، به صورتی که دین شیعه ایرانی مدرن با شیعه سنتی ۶۰ سال قبل تفاوت‌های بنیادین دارد، چه برسد به شیعه قبل از صفویه. تقریبا تمام عقاید، واژه‌ها، نمادها ، اسامی و مکان‌ها و مناسک آن به نفع حکومت و سوسیالیسم تغییر کرده و عقربه جهت‌نمای آن دیگر کمتر سوی خدا را نشان می‌دهد. این‌تجاوز بزرگ‌ قرن بیستم بود به یکی از شریف ترین و زیباترین ادیان تاریخ. حزب توده ، اخوانی‌ها و ملیون (سوسیال دموکرات‌ها) بدجور نقطه ضعف‌هایمان را شناختند و از آن استفاده کردند. بی‌باوری قوم نتیجه طبیعی بود. @anti_hypocrisy