وزن دنیا

از شمس آقاجانی

یک سال از درگذشت #شمس_آقاجانی گذشت و هنوز روایت‌های ناتمام زیادی از او باقی مانده است.
نام شمس آقاجانی، همواره با شاگردی #رضا_براهنی آمده که خود نیز این شاگردی را محترم می‌شمارد. اما آنچه کمتر مورد بررسی قرار گرفت، وجه منتقد و نظریه‌پرداز شمس بود که گواهش می‌تواند آثاری چون «سخن رمز دهان» باشد که حتی پس از درگذشتش نیز جلد سوم آن به همت همسرش #رویا_تفتی به انتشار رسیده.
آنچه می‌بینید، برش‌هایی از شعرخوانی‌های شمس آقاجانی و مربوط به مستند خطاب به پروانه‌هاست که به مناسبت سالگرد درگذشت شمس منتشر کرده‌ایم.

@vaznedonya

#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم

در طول تاریخ ادبیات مدرن ایران، دکتر #رضا_براهنی بی‌شک یکی از همین چهره‌هاست؛ وقتی از براهنی حرف می‌زنیم، دقیقا باید بدانیم از کدام براهنی حرف می‌زنیم؟ براهنیِ شاعر؟ منتقد؟ مترجم؟ نظریه‌پرداز؟ روشنفکرِ سیاسی؟ قصه‌نویس؟ کدام براهنی؟ و تازه، گیریم حوزه‌ی کاری او را هم برای حرف زدن مشخص کردیم، در همان حوزه از کدام براهنی حرف می‌زنیم؟

به بهانه‌ی زادروز او، و به احترامِ کلماتی که بر دفتر تاریخ ادبیات فارسی حک کرده، کلاه از سر برمی‌داریم و برای ایشان آرزوی سلامتی داریم.

بخشی‌هایی از فیلم #کیمیا_و_خاک اثر با ارزش #ارسلان_براهنی

شعر #از_هوش_میروم با دکلمه استاد براهنی، و صدای #علیرضا_قربانی تدوین شده در وزن دنیا

شماره پنجم وزن دنیا با تیتر «خطاب به خطاب» به بررسی آثار رضا براهنی پرداخته است. برای تهیه این شماره می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

https://idpay.ir/vaznedonya/shop/242227

#وزن_دنیا
@vaznedonya

شعرخوانی ‌ #محمود_دولت_آبادی در نشست شب میلاد که به مناسبت زادروز ایشان به همت و تلاش #فیدیبو و با حضور جمع اندکی از اهالی قلم برگزار شد.

در این بخش از نشست، دولت‌آبادی شعری از #رضا_براهنی را می‌خواند که در شماره سیزدهم مجله وزن دنیا منتشر شده است.

ویدیو کامل را در صفحه اینستاگرام فیدیبو ببینید: @fidibobooks

#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم

•
«مؤخره...» رساله‌ای فشرده است؛ بحث از تمام جنبه‌های مطروحه در مؤخره و قیاس آن با شعرهای «خطاب...»، مسلماً در فضای کوتاه این یادداشت شدنی نیست. ما صرفاً قصد داریم (برخی از) راهبردهایی شعری (و عمدتاً رتوریکی) را که براهنی از آنها سخن گفته، از مؤخره استخراج کرده و (بخشی از) شعر او را –مختصراً- با سنجه‌ی این راهبردها بسنجیم. مسلماً این یادداشت برای حصول کامل به این مقصود نیازمند طول و تفصیلی بیش از این‌هاست. مؤخره، تصریحاً یا تلویحاً راهبردهایی زبانی، موسیقایی، فرمی، گفتمانی و ... ارائه کرده که نه‌تنها فهم بوطیقای شعری «خطاب...» که فهم بخشی از شعر دهه‌ی هفتاد در گروی توجه به این راهبردهاست. شعر او، به زعم من، بخش بزرگی از این راهبردها را نمایندگی می‌کند و از تحقق‌بخشی به بخش کوچکی از آنها بازمانده است.
.
🔹بخشی از مقاله‌ی شاهین شیرزادی را خواندید با عنوان « از خطاب به موخره و بالعکس»
در پرونده‌ی «بازخوانی تحلیلی آرای #رضا_براهنی در چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم»
.
این پرونده‌ی مفصل ، به همراه اشعار شاعران استان‌ها‌ و دیگر مطالب را در شماره‌ی پنجم وزن دنیا بخوانید.

#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم
@vaznedonya

•
«بسیاری برآنند که مؤخره‌ی براهنی بر کتاب دوران‌سازش «خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم» یکی از مؤثرترین متون نظری است که در توضیح مواضع آوانگاردیسم در شعر فارسی نوشته شده است. مواضعی که پیش از این بارها توسط دیگر شاعران «غیرنیمایی» اعلام شده بود اما کمتر کسی از میان آنان توش‌وتوان بنای یک ساختمان نظری قابل‌ارجاع را داشته است. مؤخره‌ی براهنی، اگرچه هنوز قرائتی نیما-محور از آوانگاردیسم در شعر فارسی دارد، اولین متنی است که به لزوم مبارزه با رژیم‌های سرکوبگر نهفته در مدرنیسم میانه‌رو از طریق تجربه در ساختارهای زبانی و بلاغی اشاره می‌کند.».
.
🔹بخشی از مقاله‌ی فرشاد سنبل‌دل را خواندید با عنوان « بلاغتِ شورش »
در پرونده‌ی «بازخوانی تحلیلی آرای #رضا_براهنی در چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم»
.
این پرونده‌ی مفصل ، به همراه اشعار شاعران استان‌ها‌ و دیگر مطالب را در شماره‌ی پنجم وزن دنیا بخوانید.
🔺شماره‌ی پنجم «وزن دنیا»، در کتاب‌فروشی‌ها و کیوسک‌های مطبوعاتی معتبر و نسخه‌ی آن‌لاین
وزن دنیا در اپلیکیشن‌های «فیدیبو» و «طاقچه» با تخفیف، در دسترس علاقه‌مندان است.

#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم
@vaznedonya

•
«متن حاضر به نقد روشنفکری ادبی دهه‌ی هفتاد شمسی از دریچه‌ی مؤخره‌ی کتاب «خطاب به پروانه‌ها» می‌پردازد؛ این نقد بر بستر آثار دیگر رضا براهنی و فعالیت‌های سیاسی و روشنفکرانه‌ی او شکل می‌گیرد و نشان می‌دهد که چطور این روشنفکری، با مسئولیت‌گریزی، از عهده‌ی وظایف اجتماعی‌اش برنیامده است. در متن حاضر، ابتدا جنبه‌ی نظری این مسئولیت‌گریزی در نحوه‌ی نگارش مؤخره‌ی «خطاب به پروانه‌ها» به بحث گذاشته شده و سپس تأثیرات کتاب، کارکردهای اجتماعی و مخاطرات اخلاقی چنین برخوردی نقد شده است. نهایتاً به تفسیری سیاسی از مؤخره اشاره شده و به ناتوانی آن تفسیر در حل مشکل مورد بحث حکم شده است. برای آنکه متن حاضر خود کارکردی جدلی نداشته باشد، باید در کنار آثار دیگر نویسنده خوانده شود.» .
.
🔹بخشی از مقاله‌ی شهریار خسروی را خواندید با عنوان « مجادله‌ی خطاب و نقش‌های ایدئولوژیکش »
در پرونده‌ی «بازخوانی تحلیلی آرای #رضا_براهنی در چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم»
.
این پرونده‌ی مفصل ، به همراه اشعار شاعران استان‌ها‌ و دیگر مطالب را در شماره‌ی پنجم وزن دنیا بخوانید.


#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم
@vaznedonya

•
«از روزی که «خطاب به پروانه‌ها» با مؤخره‌اش در توصیف عبور شاعر از گفتمان نیمایی به عرصه آمد، بیش از دو دهه می‌گذرد. در این دو و نیم دهه شعر فارسی فرازها و فرودهای خاص خودش را داشته، گاه در منظر نظارگان نشسته و گاه در خلوت خویش به انتظار ایستاده است. در این میانه کم نبوده‌اند شاعرانی که مانیفست‌هایی منتشر کرده و بر حقانیت شعرهای خویش گواه آورده‌اند. اما آنچه مؤخره‌ی «خطاب به پروانه‌ها» را خاص می‌کند و آن را به میزانی برای سنجش بدل می‌کند، همان عاملی است که آن دیگران را به مثالی در ادامه‌ی مثال‌های براهنی در همان مؤخره تبدیل کرده است

برای درک مؤخره‌ی «خطاب به پروانه‌ها» باید ابتدا به بود و باش خود متن و ادعایی که مطرح می‌کند، توجه کنیم. زیرا پرداختن به این ادعا باطل‌السحر بسیاری از مدعیاتی است که در مخالفت با آن یا حتی موافقت اما به دلایلی بیرون از منطق درونی‌اش بیان می‌شود.»
.
🔹بخشی از مقاله‌ی علیرضا بهنام را خواندید در پرونده‌ی «بازخوانی تحلیلی آرای #رضا_براهنی در چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم»
در شماره‌ی پنجم وزن دنیا

#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم
@vaznedonya

«بعد از براهنی هر شاعری كه وارد قلمروی حرفه‌ای شعر شود، میان‌برهایی زبانی برای ساختن شكل شعرش در اختیار دارد كه بدیهی شعر است و جای تردید هم ندارد. براهنی مجموعه‌ای از امكانات زبانی به عصر خود و بعد از خودش، هدیه كرده است که فرار از آن‌ها جایی که شعر لازمشان دارد، فرار از شعریت شعر است.
مهمترین کار براهنی در «خطاب به پروانه‌ها» تقدس‌زدایی از بیانگری زبان است بعد از تقدس‌زدایی از بیانگری زبان، هر چیزی در شعر امكان‌پذیر است. صرف كردن جعلیِ همه‌ی اجزای دستور زبان یا ساختن هر فعل و مصدری در شعر و حتی فراتر از آن، اجرای موسیقایی موقعیتی مثل «شوپنیدن» که تكرار الفبای موسیقی (نت‌ها) با استفاده از دستور زبان را مبنای ساختن شعر قرار داده است. پس به كاری كه براهنی در شعر كرده است، به‌عنوان الگوی نوشتن شعر نگاه نكنیم، آن را مولد ایده‌هایی قرار دهیم كه براهنی به آنها اصلاً اشاره‌ای هم نكرده است.»
.
🔹بخشی از مقاله‌ی محمد آزرم خواندید در پرونده «بازخوانی تحلیلی آرای #رضا_براهنی در چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم» در شماره‌ی پنجم وزن دنیا.
.
@vaznedonya

کدام ستاره تا حال مصراعی شعر عاشقانه سروده ست؟
و عشق موسیقی مگر آن آفتاب را به خویش مباهی نکرده است؟
کدام آهو تاکنون سر بلند کرده تا ماه را ببیند؟
و ماه، ماه و آهو و جنگل به آن پیچیدگی اگر من نباشم و نگویم؛ مگر وجود دارند؟
و کهکشان مگر چیزی‌ست جز این چشمک بی‌اختیار ناچیزم از خلال مژگانم؟
و من اگر نباشم، تو که معشوق منی مگر به دیده‌ی عشاق دیگری در آینده خواهی نشست؟
هزار آینه‌ی شخصی دیوانه برافراشته‌ام به دور عشوه‌ی بی‌انتهای تو
-«عشوه» - چه واژه‌ی والایی!
انگار آن را تو بر زبان راندی اول و بعد زن قیامت شد
و از پسِ آن بود که هیچ آینه‌ی دیگری را اجازه ندادم
نوک آن ناخن نوچیده‌ی ظریف تو را انعکاس دهد
عاشق اگر حسود نباشد حتماً دیوانه است یا زیبایی سرش نمی‌شود...


#رضا_براهنی
متولد 1314، مقیم #کانادا. مجموعه‌های منتشرشده:
«خطاب به پروانه‌ها»، «گل بر گستره‌ی ماه» و...

همراهان عزیز شما میتوانید متن کامل شعر بالا و شعرهای دیگر شاعران خارج از کشور را در شماره اول و دوم وزن دنیا بخش #آن‌_سوی_مرزها بخوانید.

#شماره_دوم
#شعر_بخوانیم
#وزن_دنیا

@vaznedonya
 

#منوچهر_آتشی (۲ مهر ۱۳۱۰، دهرود شهرستان دشتستان استان #بوشهر - ۲۹ آبان ۱۳۸۴، تهران ) شاعر ، روزنامه‌نگار و مترجم
خود اين شاعر معاصر درباره‌ی خودش و شعرهايش می‌گويد: «من شاعر جنوبم؛ اما شما در جنوب واقعی كنونی كم‌ترين جلوه‌هايی از جنوب ذهن نمی‌بينيد. من جنوبی می‌انديشم و جنوبی می‌سازم. من تماشاگر نيستم؛ چراكه دنيای ممكن عينی من هميشه كم‌دامنه و فقير بوده است. كم‌تر ديده‌ام و هرچه بيش‌تر، انديشيده‌ام. “آهنگ ديگر” و “آواز خاك” را به‌رغبت و به‌موقع و “ديدار در فلق“ را عجولانه و از روی اضطرار منتشر كردم. چه می‌توان كرد؟» آتشی معتقد است كه «شاعر امروز، روحش برای رسيدن به كمال شعر، سگ‌دو می‌زند و جسمش برای سير كردن شكم كودكش. و اين سگ‌دوزدن‌ها گاه به نحو اسف‌انگيزی جای خود را عوض می‌كنند.» او می‌گويد: «نقدنويسانی كه بيش از همه به قضاوت كار من نشسته‌اند؛ كم‌تر از همه به دنيای ذهن من راه يافته‌اند. متر و قيچی آنان هميشه قلابی، عاريتی و كوتاه و بلند بوده است. دكتر #رضا_براهنی هم درباره‌ی شعرهای آتشی عقيده دارد كه: «او شاعر اشيای بدوی و ابتدايی است. به همين دليل، وحشی است و در كنار همين وحشی بودن، حماسی نيز است. شعر آتشی، شعری است كه در آن، محتوا اصالت دارد. اين امر، در همان برخورد نخستين با كتاب اول او آشكارا معلوم مي‌شود و بعد، اين اصالت محتوا در كتاب دومش نيز با شدت بيشتری‌به‌چشم می‌خورد.»

#شعر_بخوانيم
#وزن_دنيا

@vaznedonya

.
در پرونده‌ی آن‌سوی مرزها بخوانید:
•شعری منتشر نشده از رضا براهنی•
.
و همراه با اشعاری از دیگر شاعران آن‌سوی مرزها:
•پیمان وهاب زاده
•سبا پاکدل
•کامران بزرگ‌نیا
•مهناز بدیهیان
.
.
شماره دوم وزن دنیا از روزنامه‌فروشی‌های سراسر کشور و کتابفروشی‌های منتخب، قابل تهیه است.
هم‌چنین شما می‌توانید مجله را مستقیما از ما دریافت کنید.
برای اطلاعات بیشتر با این شماره تماس بگیرید:
📞:۰۹۳۵۱۶۳۹۷۵۷
.
.
.
#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم
.
.
.
.

#شعر #ادبیات #رضابراهنی #رضا_براهنی

•
چیز غریبی کنار آینه مانده است بهت زده
شکل دهانی که خواسته ست به فریاد
خواب شگفت آوری قدیمی و متلاطم را باز بگوید
عجز زبان بستگی، ولی
مانع فریاد شده ست
کی رسد آن روز و روزگار که فریاد را بشنویم؟
این همه را بشنویم؟
•
.
.
درباره شاعر : #رضا_براهنی
متولد ۱۳۱۴ در تبریز نویسنده و شاعر و منتقد ایرانی ست. براهنی با کتاب «خطاب به پروانه ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم؟» جریان شعر پست مدرن ایران را آغاز کرد.
.
.
.
.
.
#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم
#شاعران_معاصر

شاعر کسی است که موقع شعر گفتن، تخیل و تفکر هم به کار ببرد، و این به کارگیری تخیل و تفکر موقع شعر گفتن حس شود؛ یعنی شعر حسی باشد، نه احساساتی. و حسی بودن با احساساتی شدن فرق می‌کند.

(#رضا_براهنی، تکه‌ای از مقاله‌ی گزارش به نسل بی‌سن فردا)

#وزن_دنیا
#شعربخوانیم
@vaznedonya