وزن دنیا

از محمدعلی بهمنی
۲۷فروردین ۱۳۲۱
۹شهریور ۱۴۰۳

#محمدعلی_بهمنی ترانه‌سرا و غزلسرای شهیر معاصر امروز بعد از یک دوره بیماری در ۸۲ سالگی چشم از جهان فروبست.

او در دوره‌های مختلف شعری‌اش همکاری با خوانندگان بسیاری را تجربه کرد، از کار با خوانندگان مشهور پیش از انقلابی چون حمیرا و رامش تا همکاری با نهادهای ادبی پس از انقلاب و خوانندگان دهه‌های اخیر.
یکی از مشهورترین آثار او که با صدای #حبیب محبیان مانایی یافته را در ادامه می‌خوانید:

در این زمانهٔ بی های و هوی لال پرست
خوشا به حال کلاغان قیل و قال پرست
چگونه شرح دهم لحظه لحظهٔ خود را
برای این همه ناباور خیال پرست؟
به شب نشینی خرچنگ‌های مردابی
چگونه رقص کند ماهی زلال پرست؟
رسیده‌ها چه غریب و نچیده می‌افتد
به پای هرزه علف‌های باغ کال پرست
رسیده‌ام به کمالی که جز اناالحق نیست
کمال ِ دار ، برای من کمال پرست
هنوز زنده‌ام و زنده بودنم خاری‌ست
به چشم تنگی نامردم زوال پرست

اما بازخوانی روایت بهمنی از ماجرای اشتباه خواندن ترانه‌اش توسط حبیب را هم بخوانید:

بهمنی در مصاحبه‌ای در این خصوص گفته بود: من با این بزرگوار پیش از انقلاب آشنایی داشتم اما از زمانی که از ایران رفت هیچ ارتباطی با او نداشتم تا اینکه تصمیم گرفت آلبوم کویر باور را منتشر کند.همانطور که اشاره کردید من یک ترانه را در اختیار او قرار دادم و حبیب یک بیت را در ترانه “خرچنگهای مردابی” اشتباه خواند و هم وزن و هم معنا را خراب کرده بود. از این موضوع ناراحت شدم می خواستم با او تماس بگیرم و بگویم این اشتباه را اصلاح کند ولی در آن زمان به او دسترسی نداشتم و آهنگ هم در همه جا پخش و فراگیر شد و با همان اجرا به گوش مردم رسید.واقعا دل من چرکین بود .
زمانی که حبیب به ایران برگشت و در جشن “موسیقی ما”دعوت شد در این جشن برای دقایقی با او همکلام شدم و به او گفتم: «مهربان شعر را چرا این طور خواندی؟» گفت: «مگر غلط است؟» گفتم: «عزیزم اذیتمان نکن. این چیز واضحی است.» ظاهرا او پس از گذشت این همه سال نمی دانست که بیت مورد نظر دراین اثر را اشتباه خوانده است.
مصرع دوم بیت “رسیده ام به کمالی که جز اناالحق نیست” در واقع “کمالِ دار برای منِ کمال پرست” است اما حبیب “کمالِ دار” را “کمال‌دار” خوانده بود و یک را هم اضافه کرده بوده این کار خیلی ناراحت کننده بود .در واقع او این بیت را به این صورت اجرا کرده بود : “کمال‌دار را برای منِ کمال‌پرست”در حالی که همانطور که اشاره کردم با اضافه کردن یک کلمه هم وزن را خراب کرده بود و هم با مکث روی کلمه “کمال”در ابتدای مصرع ، معنی را تغییر داده بود.

@vaznedonya

وطن کجاست؟ همین ریشه‌ی گسسته‌ی ماست
به باد رفته کدام است؟ خاکِ خسته‌ی ماست!
مپرس از این‌که چه خواهد شد و چه باید کرد
جواب، چشمِ پر از اشک و دستِ بسته‌ی ماست
دَوان شدیم و نشد، پُرتوان شدیم و نشد
که یأس و باخت سرشته به بذر و هسته‌ی ماست
وطن همین دلِ مجروح، این تنِ بی‌روح
وطن غمی‌ست که در خونِ دارودسته‌ی ماست
وطن فقط نه همین رنجِ پاک و تکه‌ی خاک
که آرزوی نمیرنده‌ی خجسته‌ی ماست
هزار سالِ جلالی گذشت و مانده هنوز
وطن، وطن که همین باورِ شکسته‌ی ماست


شعری از #جویا_معروفی منتشر شده در شماره‌ی ۳۲ مجله #وزن_دنیا

@vaznedonya

دکتر پرویز ناتل خانلری که در ادب گذشته ایران و نیز ادبیات فرانسوی چیرگی داشت، کار شاعری خود را با قصیده و غزل آغاز نمود. وی نخستین نقاد و مفسر شعر تغزلی و غنایی معاصر است. وی سال ها پیش از آن که مجله «سخن» را دایر کند شعر می سرود، اما پس از مدتی کار نقد شعر را در پیش گرفت و نظریه های تازه ای درباره ی شعر بیان نمود. خانلری در سال ۱۳۱۶ شعر «ماه در مرداب» و در سال ۱۳۲۱ شعر «یغمای شب و ظهر» را سرود. این اشعار و نظایر آنها در قالب چهار پاره و در حوزه ی وصف طبیعت بودند. در همان سال شعر «عقاب» را که افسانه ای تمثیلی است در قالب مثنوی، با بافت و برداشتی جالب و جدید، ارائه نمود.
در واقع می توان گفت اشعار خانلری در آن سال ها پلی بود میان شعر کهن و شعر نو که برای پذیرفتن اشعار تازه تر و تندروتر بنا شده بود. مجله «سخن» نیز در این میان پایگاه شاعران نوپرداز بود و تأثیری که این مجله در این باب داشته، انکار ناپذیر است. خانلری شعری را که محتوای تازه نداشت، شعر نمی دانست. او بر این عقیده بود که: «شعر خوب شعری است که حاوی معانی تازه و زیبا باشد و این معنی در مناسب ترین و زیباترین قالب ریخته شود. اگر کسی شعری بی وزن بگوید و معنی مقصود را آن چنان که باید زیبا و دلکش و تمام جلوه دهد، به گمان من بر کار او ایرادی نمی توان گرفت.»در مجموع خانلری به نوعی تازگی و نوجویی و دگرگونی ادبی معتقد بود اما در ضمن، اوزان و بحور فارسی را آنقدر متعدد و فراوان می دانست که لزومی نمی دید شاعر برای گفتن هر نوع شعر، اوزان را بشکند و یا شعر آزاد بگوید.

نکته: خانلری نام ناتل (شهری قدیمی در مازندران) را به پیشنهاد نیما یوشیج که پسرخاله مادرش بود، به نام خانوادگی خود افزود و با آنکه خود همیشه آن را به کار می‌برد، در شناسنامهٔ او نبود و نام مستعارش «پژوهنده» بود.

بخشی که شنیدید، ویدئوی شعرخوانی #رشید_کاکاوند است که از صفحه‌ی یوتیوبش بازنشر شده.
@vaznedonya
#وزن_دنیا
#رسانه_شعر_ایران

از پرویز ناتل خانلری

یکم شهریور، سالروز درگذشت دکتر پرویز ناتل خانلری بود و آنچه می‌شنوید، خوانش بخش پایانی شعر عقاب است که به #صادق_هدایت تقدیم شده.

@vaznedonya

#شعر_بخوانیم
#وزن_دنیا

میوه‌های ملال

صدا: یدالله رویایی
آهنگساز: مجید انتظامی

@vaznedonya

لالای لای

صدا: محمد نوری
آهنگساز: ناصر حسینی
اجرا: فریبرز لاچینی

@vaznedonya

از دوستت دارم

صدا: بابک رجبی
آهنگساز: بابک رجبی

@vaznedonya

از محمد نوری، مجید انتظامی و بابک رجبی

ترانه‌ها و دکلمه‌ای که تحت عنوان «میوه‌های ملال»، «لالای لای» و «از دوستت دارم» می‌شنوید، گزیده‌ای‌ست از آنچه از دهه‌ی ۴۰ تا به امروز با شعر رویایی در موسیقی اتفاق افتاده است. در آخرین شماره‌ی وزن دنیا، مروری بر شعر و آرای یدالله رویایی داشته‌ایم و در یکی از بخش‌های این تعریف و تبصره، به این موضوع پرداخته‌ایم که اهالی موسیقی، برای شاعری که شعرش موسیقی منحصربه‌فردی عرضه می‌کرد، چه کرده‌اند؟
این مطلب را به صورت کامل می‌توانید در #سنگ_رویا بخوانید.
#سنگ_رویا را می‌توانید از کیوسک‌های مطبوعاتی بخواهید و یا از طریق وبسایت مجله‌ی وزن دنیا به آدرس www.vaznedonya.ir سفارش دهید.

@vaznedonya

#وزن_دنیا
#رسانه_شعر_ایران
---
#مجید_انتظامی #بابک_رجبی #فریبرز_لاچینی #محمد_نوری

سالروز سیمین‌بانو

امروز و به مناسبت سالروز درگذشت #سیمین_بهبهانی بازسازی جلسه شعرخوانی سیمین ‌در میان بزرگان ادبیات معاصر ایران، ساخته‌ی نیکودل را کرده‌ایم تا یادآوری شاعری باشد که برای غزل فارسی کاری کرد که نیما در تولد شعر نو انجام داد.

سیمین بهبهانی
زاده‌ی ۲۸ تیر ۱۳۰۶
درگذشته‌ی ۲۸ مرداد ۱۳۹۳

وزن دنیا تعریف و تبصره‌ی هفمین شماره یعنی «یک دریچه آزادی» را به بررسی تحلیل‌ها و پیشنهادها و دستاوردهای سیمین بهبهانی برای غزل فارسی اختصاص داده که در تیرماه ۱۳۹۹ به انتشار رسیده است.
از امروز به مدت محدودی می‌توانید این شماره از وزن دنیا را قیمت قدیم ۵۰ هزارتومان فقط از وبسایت وزن دنیا به آدرس www.vaznedonya.ir تهیه کنید.

@vaznedonya

#شعر_بخوانیم
#رسانه_شعر_ایران

از شیرکو بیکس

امروز ۱۳ مرداد، سالروز درگذشت شیرکو بیکس است.

اگر از شعرهایم گُل را جدا کنی
از چهار فصل
یک فصلم می‌میرد
اگر یار را از آن جدا کنی
دو فصلم می‌میرد
اگر نان را از آن جدا کنی
سه فصلم می‌میرد
اگر آزادی را از آن جدا کنی
سالَم می‌میرد
من نیز

شعری از #شیرکو_بیکس با فارسی #احمد_شاملو

#وزن_دنیا #شعر_بخوانیم

وزن دنیا در #دیجی_کالا، #فیدیبو و #طاقچه

نسخه‌ی فیزیکی سنگ رویا را می‌توانید از دیجی‌کالا، و نسخه‌ی دیجیتال آن را از امروز از فیدیبو و طاقچه تهیه کنید.

شماره‌ سی‌و‌دو مجله‌ی وزن‌دنیا با جست‌و‌جویی در شعر و آرای یدالله رؤیایی و پرونده‌ای درباره‌ی قرائت‌های بیژن الهی، شاهرخ مسکوب، رضا براهنی و... از شعر و زندگی حافظ منتشر شد.
همچنین در این شماره‌‌، می‌توانیم تازه‌ترین اشعار از ۴۰ شاعر معاصر را بخوانیم.

لینک خرید نسخه فیزیکی از دیجی‌کالا:
اینجا کلیک کنید.

لینک خرید نسخه دیجیتال از فیدیبو:
اینجا کلیک کنید.

لینک خرید نسخه دیجیتال از طاقچه:
اینجا کلیک کنید.

#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم

از احمد شاملو

امروز دوم مرداد سالروز درگذشت احمد شاملوست

هدف شعر، تغییر بنیادی جهان است و درست به همین علت هر حکومتی به خودش حق می‌دهد شاعر را عنصری ناباب و خطرناک تلقی کند. اهل سیاست به قداست زندگی نمی‌اندیشد بلکه زندگان را تنها به مثابه وسایلی ارزیابی می‌کند که عندالاقتضا باید بی‌درنگ قربانی پیروزی او شود و ای بسا به همین دلیل است که باید قبول کرد در جهان هیچ چیز، شرط هیچ چیز نیست و در دنیای بی‌قانونی که اداره و هدایتش به دست اوباش و دیوانگان افتاده، هنر چیزی است در حد تنقلات و از آن امید نجات بخشیدن نمی‌توان داشت.

@vaznedonya

#وزن_دنیا
#شعر_بخوانیم
____
#شاملو #احمد_شاملو