انجمن اسلامی رویش دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران

‍ کودتای ٢٨ مرداد و تاثیر آن بر انقلاب اسلامی
در سالگرد کودتای ٢٨ مرداد و در میان پرسش ها و بحث های گوناگون حول این موضوع میخواهیم با بررسی پرسشی تاریخی به این واقعه بپردازیم
تا چه اندازه ارتباط میان وقایع سال ۵٧ و سال ٣٢ وجود دارد؟
همانند دیگر مباحث در اینجا نیز بین پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد. وقوع کودتا و ایجاد ذهنیتی ضد آمریکایی و غربی در جامعه از طرفی و استبدادی تر شدن و نزدیکی به امریکا از طرفی دیگر موجب آن شد که مخالفان شاه او را فردی ضد مردمی خطاب کنند.
مارک گازیوروسکی استاد علوم سیاسی دانشگاه تولین آمریکا پس از حضورش در ایران میگوید: «اگر شما امروز به تهران بروید و با مردم حرف بزنید – همانطور که من رفتم – و از مردم عادی بپرسید که چرا اینقدر احساسات ضدآمریکایی وجود دارد؟ خیلی‌ها به کودتای ضد مصدق اشاره می‌کنند.»
اما شاه معتقد بود "حضور خیابانی مردم" او را به یک شاه متنخب مردم و دموکراتیک تبدیل کرده است.
تاثیرات ٢٨ مرداد بر عملکرد شاه، حذف و فاصله گرفتن سیاستمداران ملی از دولت طبق نظر ایرج امینی از دلایل بروز سلسله تظاهراتی شده است که منجر به انقلاب اسلامی میشود.
«به عقیده من، نطفه انقلاب اسلامی در همان زمان [۲۸ مرداد] بسته شد. چرا که تمام گروههایی که می‌توانستند در پیشرفت کشور موثر باشند، کنار کشیدند و تنها گروههایی که تابع حکومت بودند می‌توانستند فعال باشند.»
مواجهه با موج عظیم ملی گرایی در قرن بیستم و از دست دادن چهره ملی شاه در پی این کودتا نیز از دیگر دلایل مهم سقوط سلنطت پهلوی در دیدگاه آبراهامیان است.
یرواند آبراهامیان درباره نظریه خود میگوید: «کودتا تنها دلیل انقلاب سال ۵۷ نبود، ولی یکی از دلایل اصلی بود. ببینید قرن بیستم زمانی است که کشورهای جهان سوم به دنبال تمامیت ارضی و استقلال از قدرت‌های استعمارگرند. در ایران هم نهضت ملی کردن نفت، بخشی از این جنبش سراسری برای استقلال ملی است. برای همین است که مصدق فقط یک سیاستمدار دولتی نیست، بلکه یک قهرمان ملی برای ملی‌گرایی ایران است. وقتی شاه مصدق را کنار گذاشت و ملی‌کردن نفت را زیرپا گذاشت، به شکل اجتناب‌ناپذیری به ابزار دست غرب تبدیل شد. از این زمان به بعد شاه توانایی تبدیل شدن به یک رهبر ملی را از دست داد. در آن عصر ملی‌گرایی، این پاشنه آشیل شاه شد و دیگر نمی‌توانست یک پادشاه معتبر به نظر بیاید و خود را به یک جنبش ملی پیوند بزند. همه پادشاهانی که ابزار دست غربی‌های استعمارگر به نظر می‌آمدند، در عصر ملی‌گرایی، از بین رفتند.»
اما نقش وقایع مهمی که در سال های بعد از سرنگونی مصدق تا سال ۵٧ صورت گرفت را نمیتوان نادیده گرفت. افزایش ناگهانی قیمت نفت و ثروتمند شدن دولت ایران در دهه ۵۰ خورشیدی تا تلاش روزافزون محمدرضا شاه برای قبضه قدرت و حتی تک حزبی اعلام کردن نظام سیاسی و نادیده گرفتن بیش از پیش قانون اساسی و ترس سلطنت از کمونیست و جنگ سرد
با در نظر گرفتن این عوامل بررسی موضوع سخت میشود نظر گازیوروسکی این است که ارتباطی بین این دو واقعه وجود ندارد.
گازیوروسکی: «من فکر نمی‌کنم که می‌شود ارتباط مستقیمی بین این دو واقعه پیدا کرد، چرا که فاصله زمانی بین آنها زیاد است و در این فاصله هم اتفاقات بسیاری بر ایران تاثیر گذاشتند، به ویژه پول نفت. کودتا تنها یک رخداد بود و با انقلاب ۲۶ سال فاصله داشت. می‌توان گفت که سرنگونی مصدق، ضامن و دلیل اصلی دیکتاتوری ۲۶ ساله شاه که به انقلاب منجر شد، نبوده. اما آنچه روشن است این است که کودتا دولتی را سرنگون کرد که یک دولت مردمی بود، (هر چند که تماما دموکراتیک نبود). همچنین زمینه را برای دیکتاتوری شاه فراهم کرد. عوامل دیگری کمکی کردند تا این دیکتاتوری تداوم یابد. اما اینکه اگر مصدق سرنگون نمی‌شد، چه اتفاقی می‌افتاد، سئوالی است که پاسخ دادن به آن غیرممکن است. شاید دیگران مصدق را سرنگون می‌کردند. شاید راستگراها یا حزب توده سرنگونش می‌کردند. هیچ کس نمی‌تواند بگوید.»
گازیوروسکی به درستی اشاره میکند که هیچکس نمیتواند بگوید اگر کودتا رخ نمیداد چه بر سر نظام سیاسی ایران می آمد همین اما نشان دهنده تاثیر سرنگونی مصدق بر آینده ایران است.


@Rouyesh_IUST
#کودتا #یادداشت_اعضا

‍ کودتای ٢٨ مرداد و تاثیر آن بر انقلاب اسلامی
در سالگرد کودتای ٢٨ مرداد و در میان پرسش ها و بحث های گوناگون حول این موضوع میخواهیم با بررسی پرسشی تاریخی به این واقعه بپردازیم
تا چه اندازه ارتباط میان وقایع سال ۵٧ و سال ٣٢ وجود دارد؟
همانند دیگر مباحث در اینجا نیز بین پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد. وقوع کودتا و ایجاد ذهنیتی ضد آمریکایی و غربی در جامعه از طرفی و استبدادی تر شدن و نزدیکی به امریکا از طرفی دیگر موجب آن شد که مخالفان شاه او را فردی ضد مردمی خطاب کنند.
مارک گازیوروسکی استاد علوم سیاسی دانشگاه تولین آمریکا پس از حضورش در ایران میگوید: «اگر شما امروز به تهران بروید و با مردم حرف بزنید – همانطور که من رفتم – و از مردم عادی بپرسید که چرا اینقدر احساسات ضدآمریکایی وجود دارد؟ خیلی‌ها به کودتای ضد مصدق اشاره می‌کنند.»
اما شاه معتقد بود "حضور خیابانی مردم" او را به یک شاه متنخب مردم و دموکراتیک تبدیل کرده است.
تاثیرات ٢٨ مرداد بر عملکرد شاه، حذف و فاصله گرفتن سیاستمداران ملی از دولت طبق نظر ایرج امینی از دلایل بروز سلسله تظاهراتی شده است که منجر به انقلاب اسلامی میشود.
«به عقیده من، نطفه انقلاب اسلامی در همان زمان [۲۸ مرداد] بسته شد. چرا که تمام گروههایی که می‌توانستند در پیشرفت کشور موثر باشند، کنار کشیدند و تنها گروههایی که تابع حکومت بودند می‌توانستند فعال باشند.»
مواجهه با موج عظیم ملی گرایی در قرن بیستم و از دست دادن چهره ملی شاه در پی این کودتا نیز از دیگر دلایل مهم سقوط سلنطت پهلوی در دیدگاه آبراهامیان است.
یرواند آبراهامیان درباره نظریه خود میگوید: «کودتا تنها دلیل انقلاب سال ۵۷ نبود، ولی یکی از دلایل اصلی بود. ببینید قرن بیستم زمانی است که کشورهای جهان سوم به دنبال تمامیت ارضی و استقلال از قدرت‌های استعمارگرند. در ایران هم نهضت ملی کردن نفت، بخشی از این جنبش سراسری برای استقلال ملی است. برای همین است که مصدق فقط یک سیاستمدار دولتی نیست، بلکه یک قهرمان ملی برای ملی‌گرایی ایران است. وقتی شاه مصدق را کنار گذاشت و ملی‌کردن نفت را زیرپا گذاشت، به شکل اجتناب‌ناپذیری به ابزار دست غرب تبدیل شد. از این زمان به بعد شاه توانایی تبدیل شدن به یک رهبر ملی را از دست داد. در آن عصر ملی‌گرایی، این پاشنه آشیل شاه شد و دیگر نمی‌توانست یک پادشاه معتبر به نظر بیاید و خود را به یک جنبش ملی پیوند بزند. همه پادشاهانی که ابزار دست غربی‌های استعمارگر به نظر می‌آمدند، در عصر ملی‌گرایی، از بین رفتند.»
اما نقش وقایع مهمی که در سال های بعد از سرنگونی مصدق تا سال ۵٧ صورت گرفت را نمیتوان نادیده گرفت. افزایش ناگهانی قیمت نفت و ثروتمند شدن دولت ایران در دهه ۵۰ خورشیدی تا تلاش روزافزون محمدرضا شاه برای قبضه قدرت و حتی تک حزبی اعلام کردن نظام سیاسی و نادیده گرفتن بیش از پیش قانون اساسی و ترس سلطنت از کمونیست و جنگ سرد
با در نظر گرفتن این عوامل بررسی موضوع سخت میشود نظر گازیوروسکی این است که ارتباطی بین این دو واقعه وجود ندارد.
گازیوروسکی: «من فکر نمی‌کنم که می‌شود ارتباط مستقیمی بین این دو واقعه پیدا کرد، چرا که فاصله زمانی بین آنها زیاد است و در این فاصله هم اتفاقات بسیاری بر ایران تاثیر گذاشتند، به ویژه پول نفت. کودتا تنها یک رخداد بود و با انقلاب ۲۶ سال فاصله داشت. می‌توان گفت که سرنگونی مصدق، ضامن و دلیل اصلی دیکتاتوری ۲۶ ساله شاه که به انقلاب منجر شد، نبوده. اما آنچه روشن است این است که کودتا دولتی را سرنگون کرد که یک دولت مردمی بود، (هر چند که تماما دموکراتیک نبود). همچنین زمینه را برای دیکتاتوری شاه فراهم کرد. عوامل دیگری کمکی کردند تا این دیکتاتوری تداوم یابد. اما اینکه اگر مصدق سرنگون نمی‌شد، چه اتفاقی می‌افتاد، سئوالی است که پاسخ دادن به آن غیرممکن است. شاید دیگران مصدق را سرنگون می‌کردند. شاید راستگراها یا حزب توده سرنگونش می‌کردند. هیچ کس نمی‌تواند بگوید.»
گازیوروسکی به درستی اشاره میکند که هیچکس نمیتواند بگوید اگر کودتا رخ نمیداد چه بر سر نظام سیاسی ایران می آمد همین اما نشان دهنده تاثیر سرنگونی مصدق بر آینده ایران است.


@Rouyesh_IUST
#کودتا #یادداشت_اعضا

«طرح مشترک و جدی کودتا توسط دولت بریتانیا و ایالات متحده در اواخر سال ۱۹۵۲م / ۱۳۳۱ش تهیه شد که کارکنان سفارت بریتانیا وادار به ترک ایران شدند و آیزنهاور به جای ترومن به کاخ سفید رفت. دو هفته بعد از شروع زمامداری آیزنهاور در فوریه‌ی ۱۹۵۳(بهمن - اسفند ۱۳۳۱) مقام‌های دو کشور بریتانیا و امریکا دیدار کردند و در مورد سرنگونی مصدق و انتصاب فضل‌الله زاهدی به نخست‌وزیری به توافق رسیدند.»(فوران، صص ۴۴۱-۴۴۲)

دکتر مصدق آرزو داشت همه چیز را با پیروزی به پایان برساند، او آرزو داشت کاری را که شروع کرده است به پایان برساند و تا لحظه آخرهیچ فرصتی را برای آزمون فرو نمیگذاشت، خصوصا در راه شکستن محاصره نفتی و اقتصادی بریتانیا می کوشید.
این آرزو چیزی طبیعی بود ولی او با درایت وفراستی که داشت پس ازدوسال ونیم مشت برسندان کوبیدن و پس آن ظهور آن علایم شوم دردولت آمریکا وقوع قطعی طوفان را پیش بینی می کرد و می دید که تخته پاره ناچیز اعتماد ملت که او برآن چسبیده است در برابرضربات قهرآلود طوفان بلا، فروخواهد شکست.
پس از وقایع اسفند ۱۳۳۱ ، مصدق میدانست با وضع تحریکاتی که مرکز آن دربار است وانعکاسش درمجلس مشاهده می شود جز تخریب دولت و دست اندازی در پیشبرد امور، نتیجه دیگری حاصل نمیشود. مجلس طبق نقشه اجانب، مهیا شده است تا دولت را ساقط کند. و با این ترتیب، ملت فداکار دست بسته و به یک صورت ظاهرا قانونی تسلیم اجانب خواهند شد.
او قطع دارد که دولت را ساقط خواهند کرد ولی نمی خواهد که این امر«یک صورت قانونی» پیدا کند و با حفظ ظواهر پارلمانی جنبه مشروعیت بگیرد. حال که آمریکا می خواهد در چاه بیفتد باید بهای گزافی برای آن بپردازد.
دکتر مصدق جهت خنثی کردن توطئه های نشئت گرفته از مجلس مملو از خائنان و وابستگان شرق و غرب، تصمیم بر برگزاری رفراندم گرفت.(نخستین رفراندوم تاریخ ایران) نتیجه همراهی قاطع ملت با دولت ملی و انحلال مجلس هفدهم در دوازدهم مرداد ۱۳۳۲ بود.
روزهای پرالتهاب و داغ نیمه ی دوم مرداد پر حادثه آغاز شدند، ابتدا طرح کودتا در نیمه شب بیست و پنج مرداد کلید خورد که با شکست روبرو شد.
نهایتا در روز بیست و هشت مرداد با قشون کشی اوباش در خیابان های تهران به سردستگی کودتاچیان و پس از به خاک و خون کشیدن مردم و طرفداران دولت مصدق و تسخیر مراکز مهم تهران، دولت ملی رسما سقوط کرد و دولت کودتا بلافاصله اعلام موجودیت کرد.
چنین بود که با طرح کودتای از غرب آمده و نقش آفرینی خائنان در داخل کشور، ملی ترین دولت مشروطه در زمان کوتاهی ساقط شد، دولت کودتا سریعا به روی کار آمد، دادگاه های فرمایشی نظامی برگزار شد و وطن پرستانی چون دکتر فاطمی به جوخه اعدام سپرده شدند.
مصدق نیز تا هنگامه ی مرگ در سال ۱۳۴۵ در حصر ماند.

#مصدق
#کودتا
#انجمن_اسلامی_رویش_دانشجویان_علم_و_صنعت
@rouyesh_iust

اشغال رادیو دولتی تهران
#28_مرداد؛سالروز کودتای رژیم پهلوی علیه دولت ملی مرحوم مصدق
#مصدق
#کودتا_28_مرداد
#انجمن_اسلامی_رویش_دانشجویان_علم_و_صنعت
@rouyesh_iust

حمله به روزنامه های حامی دولت مصدق
#28_مرداد؛سالروز کودتای رژیم پهلوی علیه دولت ملی مرحوم مصدق
#مصدق
#کودتا_28_مرداد
#انجمن_اسلامی_رویش_دانشجویان_علم_و_صنعت
@rouyesh_iust

#28_مرداد؛سالروز کودتای رژیم پهلوی علیه دولت ملی
#مصدق
#کودتا_28_مرداد
#انجمن_اسلامی_رویش_دانشجویان_علم_و_صنعت
@rouyesh_iust

نام بزرگ تو
این واژه ی منزه ،
نام پیمبرانه
آن «صاد» و «دال» ُمحکم
آن «قاف» آهنین
ترکیب خوش طنین،
تشدید ِ دلپذیر ِ #مُصدّق،
مصداق صبح صادق؛
یاد آور طلوع رهایی،
پیشانی سپیده ی فردا است.
#کودتا_مرداد