"شنیده بودم که
#خیام گفته بود گور من در موضعی باشد که هر بهاری شمال بر من گل افشانی کند. بنابراین بنای یادبود باید طوری ساخته می شد که باز باشد و این خواسته خیام انجام شود."
هماکنون بنا در میان درختان کاج تنومند و زردآلو قرار دارد.
استاد
#هوشنگ_سیحون :
#خیام در واقع سه شخصیت دارد:
#ریاضیدان،
#منجم و
#شاعر، که باید هر سه شخصیت در بنا نشان داده میشد."
این بنا ۱۰ پایه دارد، عدد ۱۰ اولین عدد دورقمی ریاضی و پایهی اصلی اعداد است. از هر پایه دو تیغه مورب به صورت مارپیچ به سمت بالا میرود تا با یکدیگر تلاقی کنند، سقف بنا را بسازند و از سمت دیگر فرود آیند که خود یکی از اشکال پیچیده ریاضی است. این شکل هندسی و عدد ۱۰ هر دو سمبل دانش
#ریاضی خیام است.
بر خورد تیغه ها با یکدیگر، فضاهایی پر و خالی و به خصوص در بالا ستارههایی درهم را به وجود میآورد که از لا به لای آنها آسمان آبی نیشابور پیدا است و به تدریج به طرف نوک گنبد، ستاره ها کوچکتر میشوند و در آخر یک ستاره پنج پر آنها را کامل میکند. این ستارهها و نقش آسمان، اشاره به شخصیت
#منجم خیام دارند.
و اما برخورد تیغه ها با هم، ده لوزی بزرگ میسازند که با کاشی کاریهایی به خط نستعلیق شکسته و به روش خطاطان بزرگی مثل میرعماد، به شکل انتزاعی و مدرن از رباعیات خیام پر شدهاند. از آنجا که شکسته نستعلیق خطی کاملا ایرانی است،
#ایرانی_دوست_بودن شاعر در بنا لحاظ شده.
استاد سیحون در جایی گفتهاند: "دور تا دور برج در کنار چشمهسارها، یک دایره وسیع به مرکز خود برج ساخته شد. همه از سنگ گرانیت با اجزاء مثلثی شکل و تورفتگیها و برون آمدگیهایی که تا اندازه ای شکل
#خیمه را تداعی میکنند و این اشاره به نام
#خیام است. چون پدرش خیمه دوز بود و نام او به همین مناسبت انتخاب شد."
"از طرف دیگر حوض ها را با کاشی فیروزه داریم که در مجموع قسمتی از ستاره را نشان میدهند، به تعداد هفت پر به مفهوم هفت فلک و هفت آسمان و هفت تپه که باز اشاره به
#افلاک و
#نجوم، دانش دیگر
#خیام است. روی هم رفته مجموعه در یک حال و هوای شاعرانه با درختان تنومند در اطرافش ساخته شد و همان طور که خواست خود
#خیام بوده کاملا باز است و مزارش در بهاران گل افشان."