#داش_فریدصلواتیاگر بعضی مواقع در کانال
#داش_فرید یادی از فرهیخته ایی که سالها درگذشته است می کنم.
نشانه مرده پرستی نیست .
بلکه در دورانی که توسط برخی، اشخاص سخیف و بی سواد به عنوان متفکر و وارسته به ما معرفی می شوند ، از آینده فرزندانم نگرانم .
اگر اهل مطالعه و با تاریخ بیگانه نبودیم جای هیچ نگرانی نبود .
برخی خوب نقطه ضعف ما ملت جهان سومی را متوجه شده اند و دائم از همان نقطه ضعف به ما ضربه فرهنگی می زنند.
یکم شهریور سالگرد درگذشت ادیب، سیاستمدار، زبانشناس، نویسنده و شاعر معاصر ایرانی
#پرویز_ناتِل_خانلری است .
خانلری جزو اولین گروه دریافتکنندگان دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران بود.
موضوع پایاننامهٔ دکتری او «تحول غزل در شعر فارسی» بود که به راهنمایی ملکالشعرا بهار به انجام رساند و بعداً با عنوان «تحقیق انتقادی در عروض و قافیه و چگونگی تحول اوزان غزل فارسی» به چاپ رسید.
خانلری از دوران دانشجویی، همکاری خود را با مطبوعات آغاز کرد و اشعار و نوشتههایش در مجلهٔ مهر انتشار مییافت. در خاطرات خود، از جمعی از ادیبان نامدار آن زمان همچون محمدتقی بهار، رشید یاسمی و سعید نفیسی یاد میکند که در دفتر مجلهٔ مهر گرد میآمدند و مشهور به ادبای سبعه (هفتگانه) بودند. در مقابل آنان، به چهار نفر جوانتران نوگرا و تحصیلکردهٔ اروپا، یعنی
#صادق_هدایت،
#مجتبی_مینوی،
#بزرگ_علوی و مسعود فرزاد اشاره میکند که در «کافهٔ رزنوار» در خیابان لالهزار نو جمع میشدند و به گروه ربعه (چهارگانه) مشهور شدهبودند و
خانلری در حدود سال ۱۳۱۵ با آنان نیز آشنایی یافت.
از کارهای ارزشمند
خانلری، انتشار مجلهٔ سخن از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۷ بود که جمعاً ۲۷ دوره منتشر شد. شمارهٔ اول مجله به صاحبامتیازیِ ذبیحالله صفا منتشر شد، اما با رسیدن
خانلری به سی سالگی، صاحبامتیازی مجله به او منتقل شد. مجلهٔ سخن، بهخصوص در دورههای اول خود، دریچهای به روی ادبیات جهان بود و محلی برای انتشار آثار نویسندگان تازهنفس و شاعران نوگرا بود، و نقش بسزایی در جهتگیری ادبیات فارسی در دورهٔ معاصر داشت.
روش
خانلری و نوشتههای او در سخن، راهگشای جوانان مستعد شد. بسیاری از نویسندگان و شاعران نامدار چون
#جلال_آلاحمد،
#محمدعلی_اسلامی_ندوشن و
#بهرام_صادقی اولین اثرشان در مجلهٔ سخن به چاپ رسید. مجلهٔ سخن در دوران دراز انتشار خود دو نسل از شاعران، مترجمان، محققان، داستاننویسان و ناقدان را تربیت کرد.
اثر مهم و ماندگار دیگر
خانلری، تاریخ زبان فارسی است که تاکنون تنها کتاب مرجع در این زمینه بهحساب میآید.
از دیگر کارهای عمدهٔ
خانلری، طرحریزی تألیف و انتشار فرهنگ تاریخی زبان فارسی بود
ناتل خانلری در مقدمهٔ کتاب غزلهای حافظ در سال ۱۳۳۷ اظهار امیدواری کرده بود که با استفاده از نسخههای کهن، دیوان کامل حافظ تهیه و منتشر گردد. در سال ۱۳۵۹ دیوان خواجه شمسالدین محمد حافظ توسط بنیاد فرهنگ ایران انتشار یافت.
خانلری دستی هم در نمایشنامهنویسی آزمود؛ ازجمله نمایشنامهٔ کوتاه سفر هشتم سندباد را تحت تأثیر حکایات سندباد بحری هزار و یک شب در دیماهِ ۱۳۳۱ در مجلهٔ سخن با امضای مستعار «ا.ب.» چاپ کرد که الهامبخش یکی از مهمترین نمایشنامههای پارسی به نام هشتمین سفر سندباد به قلم
#بهرام_بیضایی شد .
خانلری در سال ۱۳۳۴ معاون وزارت کشور در دورهٔ وزارت اسدالله علم شد. از همان دوران، سناتور انتصابیِ مازندران شد و چند دوره تا سال ۱۳۵۷ در آن سمت بود.
از شهریور ۱۳۴۱ تا بهمن ۱۳۴۲ مقام وزارت فرهنگ را در کابینهٔ اسدالله علم داشت.
در مقام وزارت فرهنگ، طرح ایجاد سپاه دانش را پیشنهاد کرد و به تصویب رساند و اجرای آن را آغاز کرد. از مهمترین خدمات
خانلری به فرهنگ ایرانی، تأسیس بنیاد فرهنگ ایران با جلب همکاری عدهای از پژوهشگران بود که در سال ۱۳۴۴ آغاز به کار کرد. بنیاد فرهنگ ایران در مدت فعالیت خود بیش از سیصد عنوان کتاب را منتشر کرد که غالب آنها متون و تحقیقات مهمی در جنبههای مختلف ادبی و تاریخی و علمی بود. ریاست بنیاد فرهنگ از ابتدای تأسیس تا سال ۱۳۵۷ بر عهدهٔ
خانلری بود.
خانلری همچنین ریاست فرهنگستان ادب و هنر ایران را برعهده داشت. مدتی نیز مدیرکلیِ سازمان پیکار با بیسوادی را برعهده گرفت.
پس از انقلاب
پرویز ناتل خانلری به مدت صد روز زندانی شد و از همهٔ فعالیتهای رسمی و دانشگاهی کناره گرفت.
پرویز ناتل خانلری در یکم شهریور ۱۳۶۹، پس از یک دوره بیماری طولانی، در ۷۷سالگی در تهران درگذشت. و در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شدهاست.
کانال
#داش_فریدصلواتی#روزنامه_نگارhttps://telegram.me/farid_salavati